Carreren makina
Carreren makina aurkitu duzu. 1868. urtean sortu zuen Ferdinand Philippe Carre (1824-1900) ingeniari frantziarrak
Carreren makinak elektrizitate estatikoa sortzen du marruskadura eta indukzio bidez. Asko erabili zen medikuntzan XIX. mendearen bigarren erditik aurrera.
Elementu hauek osatzen dute:
- Zurezko oinarri baten gainean finkaturiko bi euskarri bertikal.
- Bi ardatz eta haien gainen bi disko, horietako bat beirazkoa eta bestea ebonitazkoa.
- Bi polea (disko bakoitzeko bat) transmisio-uhal batekin batuta geratzen direnak, biradera bakar batekin aldi berean biratzeko moduan.
- Metalezko zilindro bat
- Metalezko bi orrazi
- Eta zurezko euskarri baten gainean muntatutako larruzko bi kuxin, beheko diskoa ozkatzen dutenak apur bat.
Carreren makinak horrela funtzionatzen du:
Biraderari eragitean diskoak biraka hasten dira automatikoki.
Beheko diskoak, beirazkoak, larruzko kuxinak igurzten ditu eta, horren ondorioz, elektrizitatea sortzen da.
Terminal batera konektatuta ez dagoenez, disko horrek goiko diskoak baino karga handiagoa sortzen du. Karga hori diametro handiagoa duen goiko diskora, ebonitazko diskora, eramaten da metalezko orrazi baten bidez.
Aldi berean, gainaldean metalezko beste orrazi bat duen disko horrek karga metalezko zilindrora eramaten du eta bertan metatu egiten da.
Elektrizitatearen metaketa hori gertatu dela egiaztatzeko metalezko eroale bat (hagaxka bat) gerturatuko dugu zilindroaren alboetara eta deskarga bat gertatzen dela ikusiko dugu, txinparta elektriko modura.
Neurriak
Oinarria: 100×83 cm. Altuera: 50,5 cm.
Ferdinand Philippe Carré
Frantziar ingeniaria izan zen.
Izotza sortzeko erabiltzen diren hozte-ekipoak asmatu zituelako da ezaguna.
1850ean hasi zen haren historia, Edmond Carré (1833ko urtarrilaren 22a – 1894ko maiatzaren 7a) anaia nagusiaren bitartez. Lehen xurgapen-hozkailua garatu zuen Edmondek, ura eta azido sulfurikoa erabiliz. Ferdinandek jarraipena eman zion Edmonden lanari, eta, 1858an, xurgatzaile gisa ura eta hozgarri gisa amoniakoa erabiltzen zituen makina garatu zuen. Xurgapen-makina hori 1859an patentatu zen Frantzian, eta 1860an Estatu Batuetan. 1862an, Londresko Erakusketa Unibertsalean erakutsi zuen; 200 kilogramo (440 libera) izotz sortzen zituen orduko. James Harrison australiar asmatzailearen gas-lurruneko sisteman oinarritu zuen makinaren diseinua.
1876an, Carrék xurgapen bidezko hozte-sistema batez hornitu zuen Paraguay itsasontzia, eta, horri esker, haragia izoztuta garraiatu ahal izan zen kontinente arteko bidaia batean. Carréren metodoa oso erabilia izan zen XX. mendearen hasierara arte.
Elektrizitatearen arloan ere zenbait ikerketa egin zituen Carrék. Besteak beste, argi elektrikoaren erregulagailu bat asmatu zuen 1877an, baita «Carré makina» ere.
Zientzia eta teknologia maite dituzu?
Egin bat jakin-min handia duen gure komunitatearekin! Aurkitu “Laboratorium Sekretua”ren asmakizun zoragarriak eta “Jenio Asmatzaile” bihurtu zaitez!
Sartu!
